EMÎR TİMUR

(1336-1405)

Timurlu hanedanının kurucusu olan Emîr Timur, 1336’da Semerkant’ta Keş (Şehrisebz) civarında Hoca Ilgar köyünde doğmuştur. Barlas boyuna mensup olan Timur’un babası Emîr Turagay annesi ise Tekina Hatun’dur. Timur’un hayatının ilk senelerine dair bilgiler sınırlıdır. 1370’te bir Moğol Hanlığı olan Çağatay Hanlığı’nın Batı tarafında (Mâverâünnehir) hâkimiyeti ele geçirerek Semerkant’ta tahta oturmuştur.  Asker bir hükümdar olmasından dolayı Timur’un hayatı seferlerde geçmiştir. Harezm Seferleri, Deşt-i Kıpçak Seferleri, Üç Yıllık Sefer (1386-1388),  Beş Yıllık Sefer (1392-1397), Hindistan Seferi (1398-1399) ve Yedi Yıllık Sefer (1399-1404) olarak zikredilen bu seferler sayesinde Timur, sınırları Hindistan’dan İstanbul Boğazı’na Avrasya bozkırlardan Yakın Doğu’ya kadar uzanan büyük bir imparatorluğa sahip olmuştur. Timur 1404’te çıktığı Çin Seferi sırasında 1405’te Otrar’da vefat etmiştir. Hâkimiyet süresi boyunca savaş meydanlarında yenilgi yüzü görmeyen Timur büyük bir asker ve devlet adamıdır. Aynı Timur âlimlere, bilim adamlarına ve sanatkârlara büyük önem vermiş, sarayında dönemin önde gelen âlimlerine yer vererek ilmî tartışmalar düzenlemiştir. Ayrıca ele geçirdiği coğrafyalardaki âlim, bilim adamı ve sanatkârları başkenti Semerkant’a göç ettirerek özelde Semerkant’ın genelde ise Mâverâünnehir bölgesinin kültürel ve sosyal gelişimine büyük katkı sağlamıştır.